Кава, пчолы і фіялетавы злачынец
Справа ў ліхтарах
Частка пра цуды
Як жа складана ў космасе злавіць спадарожку
Звычайна ўсе крамы на выхадзе
Хто такая гэтая Флуфія
Яшчэ адзін спадарожнік
Менавіта тут упаў касмалёт
Уласныя прыгоды малога
Аматар цукерак
Тэатр аднаго сьпяктакля
Вялікае расчараванне
Непакорлівая вышыня
Вось і давярай пасьля гэтага дрэвам
Іваніцька і Фраккуля
Першы кантакт
Дзень Дажджу
На развітанне
Быццам і не зьнікаў
Запрашэнне на працу
Аматар цукерак
Бацькі хлопчыка вярнуліся дадому самай цемрай. Увайшлі ў другую хату і запалілі малы сьвет. На іхняй канапе, раскінуўшы вецьце, сядзела дрэва. Па лісьцю, якое увесь час сыпалася на палас, хаця яго і было не так шмат, Яўген, бацька малога, зрабіў вынік, што да іх у госьці завітала алешына.
Дрэва займала больш за палову канапы, а яго вецце выходзіла й далей: частка ўпіралася ў шпалеры, частка ў столь. Карані тым часам прасьціраліся пад мэблю, у тым ліку і пад столік, што стаяў перад дрэвам. На століку, пасярэдзіне, стаяла вазачка з цукеркамі, а побач з ёй адна з галінак алешыны і некалькі фанцікаў.
У пакоі гарэла ўсяго адна лямпачка, што над госьцем, і тую ён закрываў сваёй кронай, адкідваючы цень на астатні пакой.
- Пані Марыя, пан Яўген, калі ласка сядайце, - з павагай вымавіла дрэва, - Госьць тут я, а не вы.
Жанчына села ў фатэлю, а гаспадар узяў ад вялікага стала зэдлік і  паставіў побач з жонкай. Сеў.
- Дазволіце? - спытала алешына, і не чакаючы адказу, галінай, што была ля вазы, узяла адну цукерку, лоўка зьняла фанцік і медленна панесла да сябе. Панесла цукерку не звычайным спосабам, як напрыклад гэта робяць гаспадары: галіна алешыны пачала медленна расьці назад, быццам менавіта для яе ход часу павярнулі на адваротны і крышку паскорылі.
Як толькі цукерка дабралася да ствала дрэва, галінка закінула ласунак у месца, што, відаць, было ртом вольхі, і пачала расьці ізноў да гаспадарскай вазачкі.
У пакоі стаяла поўная цішыня, было чутно як працаваў насьценны гадзіннік, і як алешына даядала цукерку. На палас упаў яшчэ адзін лісьцік.
- Добра ў вас тут, - пачала алешына, - паветра чыстае, цішыня... Праўда хату маглі б і цагляную паставіць. Няўтульна мне тут, сярод супляменьнікаў.
- У часы, калі яе ставілі, цэглы хапала толькі на райвыканкамы і дамы культуры, - адказаў Яўген, - Хаце больш за паўстагодьдзя.
- Ну, што было, тое было. Ня будзем узгадваць мінулае. Тым больш, я да вас завітаў зусім па іншай справе.
- Цікава, па якой гэта, - вымавіў мужчына.
- Па той, што зьнікла некалькі дзён таму, - адказала алешына і ўзяла яшчэ адну цукерку.
Маці ажно падскочыла. Яўген яе спыніў і ўстаў сам. Схадзіў у першую хату. Вярнуўся з бензапілой. Паставіў яе на столік, а побач каністрачку з топлівам.
- Калі ты нашкодзіў майму дзіцяці, я табой жа выпалю хату з тваіх супляменнткаў.
- Наадварот! - запэўніла дрэва, - Я хачу дапамагчы вам вярнуць хлопчыка дадому! Бо я ведаю дзе ён, і ўпэўнены, што ніводны сабака ня возьме ягоны сьлед, - сьцягнула наступную цукерку, - Таму што на плянэце дзіцяці няма.
- А дзе ён тады? - умяшалася Марыя.
- Там.
- Дзе? - хорам спыталі бацькі малога.
- З-за вецьця проста ня бачна, - патлумачыла дрэва, - Я падняў галаву ўчерх, паказваючы на неба.
Мужчына схапіў пілу і пачаў яе заводзіць.
- Да ў космасе ён! - спалохалася алешына, - Чаму ж вы такія нездагадлівыя? Перад вамі тут дрэва сядзіць, гэта вас не зьдзівіла нават, а што ваш сын можа ў дадзены момант вандраваць па касьмічных прасторах, да галавы не прыйдзе!
Яўген паставіў пілу бліжэй, сеў на зэдлік.
- Ён трапіў у дрэнную кампанію, - распавяла алешына.
- Кантрабандысты? - прапанавала маці.
- Піраты? - зрабіў здагадку бацька.
- Лепш бы да піратаў, - цяжка ўздыхнула дрэва, - Ён трапіў да вучоных.
- Яны праводзяць на ім вопыты?! - заплакала жанчына.
- Можна сказаць і гэтак, - згадзіўся драўляны, закідваючы ў рот чарговую цукерку.
- Гэта грыльяш, - патлумачыў Яўген і падсунуў паўпустую вазачку бліжэй да госьця, - Забірайце ўсе! Бачу, як яны Вам спадабаліся.
Вольха замерла. Галінка, штл ля вазы, уздрыгнула так, што з яе апалі ўсе лісткі, і медленна пацягнулася к ствалу. Само дрэва моўчкі выплюнула рэшткі цукеркі, нешта прамармытала пра зламаную псіхіку і ўсесусьветнае дараванне. Працягнула:
- Ваш хлопчык працуе выпрабавальнікам іхніх вынаходак. А гэта нашмат гаршэй, чым трапіць да піратаў, ці кантрабандыстаў.
- Як гэта - працуе? - зьдзівіўся мужчына.
- Яму ж дзесяць год, - дадала маці.
- Так, працуе. Нічога надзвычайнага тут няма: у міжзорным заканадаўстве няма ўзроставых абмежаванняў.
- Чаму ў вучоных гаршэй? - спытаў Яўген.
- Праблема ў сутнастці самой працы. Да навукоўцаў ідуць ад адчаю. Таму я й прыйшоў да вас. Зараз ваш хлопчык мае патрэбу менавіта ў вашай дапамозе.
- Як мы можым яму дапамагчы? - спытаў бацька.
- Вярніце яго дадому! Вам дваім трэба адправіцца ў бяздонны космас, знайсьці сына і вярнуць яго дадому. Яго пошукі могуць заняць час, шмат часу. Вам трэба вырашыць зараз: ці гатовыя вы кінуць усё тут і адправіцца ў небясьпечнае падарожжа. Бо вылет праз 27 хвілін.
- Чаму вы павінны Вам паверыць? - спытала Марыя.
- У вас ёсьць яшчэ час каб вырашыць, верыць мне, ці не. Нашыя з малым сябры, кантрабандысты, забяруць вас з ганку ў назначаны час, ня выйдзеце - ваш выбар.
- Кантрабандысты? - удакладніла маці.
- Так, кантрабандысты. Яны якраз прывезьлі новую партыю сушаных талійскіх руж на маю плянэту, а ваш хлопчык тайна вывез мяне адтуль, чым і выратаваў.
- А Вы з намі не паляціце? - спытаў мужчына.
- Нажаль. У мяне іншая мэта.
- Якая?
- Я адпраўлюся ў вандраванне па вашых лясах, з адукацыйнай місіяй.
Дрэва паднялася. Моўчкі падняліся і гаспадары. Цішыню парушыла алешына:
- А можна сьвятло патушыць, каб мой сыход быў такім жа загадкавым як і зьяўленне? Бо я з бруднымі каранямі, так няўтульна...
Мужчына выключыў лямпу. Дрэва зьнікла. Праўда пад месяцовым сьвятлом было бачна як дрэва, парваўшы шторку, вылазіла праз вакно. Бацькі засталіся стаяць у поўнай цемры.
У вызначаны час белы прамень з неба асьвятліў ганак і хутка зьнік.
© Uładzimir Mołčan,
книга «Лупта-лупта».
Тэатр аднаго сьпяктакля
Коментарі