Зьмітрок прачнуўся ад голаду. Кніжкі казак пры ім не было, але ў кішэні зьявіўся жылудок. Азірнуўся: быў ён па-ранейшаму пасярод леса. Амара бачна не было. Аднак, перад ім стаялі тыя ж самыя абарыгены з дзідамі, што напалі не герояў раней.
- Я шчыра выбачаюся перад Вамі за тое, што ледзь не загубіў Ваша жыцьцё. Проста мы не чакалі, што сярод інсьпектароў будзе дзіцё, і разлічвалі дозы на дарослых... З-за гэтага Вы маглі бачыць некаторыя галюцынацыі.
- Я есьці хачу, - ціха сказаў хлопчык. Ягоныя словы пацьцьвердзілі характэрныя гукі з вобласьці жывата.
Праз хвіліну перад хлопчыкам зьявіўся поўны стол фруктаў. Ну як стол: фрукты ляжалі на зямлі, якую заслалі шырокім зялёным лісьцем. Хлопчык прыняўся есьці, пікнікі ён любіў. Асабліва спадабаўся невядомы яму плод пурпурнага колера, які на смак нагадваў малому нешта сярэдняе паміж ігрушай, бананам і ірыскамі, што вечна ліпнуць да зубоў.
Да зьміцера вярнуліся сілы і нават падняўся настрой. Невядома адкуль узялася зацікаўленасьць да ўсяго навокал.
- А дзе Амар, мой сябар, фіялктавы такі?
- А, гэты? Ну мы працягваем яго сьпекакль.
- Сьпектакль? - зьдзівіўся хлопчык.
- Сьпектакль, так, - усьміхнуся мужчына, - гэта адзіная праца, якая існуе ў нас на плянэце, ды й тая нам падабаецца.
- Што за сьпекакль?
- Паляваньне! - засьмяяўся абарыген.
Хлопчык зірнуў на мужчыну. Не кожны здолее так выразна і без акцэну на міжзорнай мове жэстаў і штуршкоў папатрабаваць тлумачэняў. Пры тым, што Зьмітрок не асвоіў нават яе азы.
- Зараз патлумачу, - зноў усьміхнуўся абарыген, - Можыш зваць мяне Лупта. Праўда гэта не маё імя, у мяне яго няма. Ну а слова лупта-лупта універсальнае.
- Гэта як?
- Вельмі шмат пытаньняў! - заўважыў Лупта, - Пачну з таго, што мы нашат тэхналагічней, чым можа здавацца. Проста мы абралі іншы шляк, чым усе гэтыя касьмічныя альянсы, і вырашылі да іх не далучацца. Мы абралі бесклапотнае жыцьцё, усю працу за нас робяць робаты.
Хлопчык перапытаў.
- Ну канешне, робаты, проста іх ня бачна. Мы іх схавалі, замаскіравалі. Каб яны не псавалі сабой краявіды. Яны працуюць скрытна, і робяць за нас усю працу. Акрамя гэтай, бо мы не рабілі робатаў падобных на нас. Мы перажылі гэтыя комплексы. І ў чым жа наша працы, і навошта яна? - абарыген прапанаваў хлопчыку прайці, - Некаторыя проста не могуць не лезьці ў чужыя справы, вось як вашы альянсы. Яны падзялілі ўсе цывілізацыі на узроўні разьвіцьця і на іх аснове вырашаюць, каму прыйшоў час да іх далучыцца. А мы не жадаем далучацца! Вось і ўчыняем падобныя стпектаклі, каб вы лічылі нас дзікунамі.
- Ааа, - дайшло да Зьміцера, - Дык у вас паўсюль робыты, і лінгапамочнікі. Я ж Вас разумею...
- Усё так, - згадзіўся Лупта, - таму робаты схаваныя, а мы карыстаемся універсальным словам, якое не перакладаецца ніводным лінгвадапаможнікам, нават нашым, які, дарэчы, перакладае і тэксты. Таму мы і забралі ў цябе кніжку.
- А як вы стварылі гэта слова? - зацікавіўся малы.
- Ну, гэта цёмная гісторя. Кажуць, што сам лінгвадапаможнік час ад часу выдае адну і тую ж неперакладальную памылку...
- А Вы не ведаеце, як яно працуе?
Лупта спыніўся, павярнуўся, сурова паглядзеў на малога:
- Ты яшчэ спытай, як лётаюць касьмічныя караблі! Я стаю перад табой амаль без адзеньня і з дзідай у руках - у Вас так выглядаюць навукоўцы?
- Не, - адказаў Зьмітрок, - яны ў халатах.
- Ну вось! - разьвёў рукамі Лупта і павёў хлопчыка далей, - Я ня ведаю як працуе наш лінгвадапаможнік, я ня ведаю, як лётаюць касьмічныя караблі - і ведаць не жадаю! Я не инжынер. Гэта для мяне лишняя инфармацыя. Яна супярэчыць нашаму прынцыпу бесклапотнасьци жыцьця. Анияких лишних клапот! Мы таму і ад вас, бюракратаў, хаваемся!
Увесь час, калі яны йшлі па лесе, сьцежкі былі чыстымі, і босым нагам хлопчыка на гэты раз нічога не перашкаджала.
- Прыйшлі, - спыніўся Лупта, - Зараз мы так напужаем твайго сябра, што ён уцячэ да свайго карабля і больш сюды не вернецца..
- А я?
- Не хвалюйся, табе сьцяром памяць і вернем да карабля самі. Нам не цяжка, - усьміхнуўся той і падыйшоў да куста, - Паглядзі сам!
Абарыгены несьлі зьвязанага Амара да вялікага катла, і час ад часу штурхалі яго і загадвалі:"Лупта-лупта!" Кінулі фіялетавага ў кацёл, папаграджалі дзідамі каб не вылазіў. З-а сьпіны хлопчыка выбег мужчына з факелам, выпрыгнуў з кустоў і накіраваўся да кастра. Амар загаласіў яшчэ грамчэй: "Ратуйце!"
- Прабачце, - зьвярнуўся хлопчык да Лупты, - але мы не правяраючыя!
- Хаха! Канешне правяраючыя, - ізноў засьсяяўся мужчына.
- Мы не правяраючыя!
- Усе так кажуць...
- Ну мы праўда не правяральшчыкі, - паўтараў хлопчык.
- А хто ж вы тады, калі не правяральўчыкі?
- Мы разьбіліся тут! За намі гналіся шмат караблёў і нас зьбілі, і мы цудам выратаваліся...
- Хаха! Гэта немагчыма! - і раптам з твара Лупты зьнікла ўсьмешка.
Мужчына ўдарыў дзідай па зямлі і бліжэйшыя галінкі сфармавалі перад ім невялічкую панель. Лупта загадаў прасканаваць плянэту і яе арбіту. Былы настрой ўвогуле зьнік. Зьявілася сур'ёзнасьць.
- Хлопцы, адбой! - крыкнуў ён у бок катла з Амарам і гурта абарыгенаў, - Гэта не бюракраты!
Тыя адразу патушылі вогнішча і, ўжо ветліва, дапамаглі Амару вылезьці з пасудзіны.
- А гэта ваш? - Лупта паказаў хлопчыку невялічкі манітор.
На ім Зьмітрок убачыў як галінкі абкруцілі і зажалі сабой знаёмага малому касьмічнага паліцэйскага, разам з яго крэслам.
- Гэта інспектар! - пазнаў Зьмітрок, - Ён скраў нас з плянэты і завёз у аддзяленьне, а потым...
- Да, я зразумеў, - спыніў Лупта, - А вось гэтыя, што на арбіце, так сама твае сябры?
Падыйшоў Амар, закутаны ў ручнік.
- За намі птушкі гналіся, - сказаў ён Лупту.
- Гэта ўжо не важна, - адказаў той, - Гэта дакладна не птушыныя караблі.
- А чые?
- Усіх! Вы парушылі свае ж законы: схаваліся ад перасьледу ў нас. У выс адны галактычныя содні каб здацца, інакш вас ліквідуюць.
- Дык дайце нам вылецець адсюль! - патрабаваў фіялетавы.
Абарыгены стаялі моўчкі, глядзелі адзін на аднаго. Лупта ўздыхнуў:
- Баюся, ў гэым выпадку мы не можам вас адпусьціць.
- Чаму? - зьдзівіўся малы.
- Таму што ўсе тады даведаюцца, што тут жывуць не дзікуны, - адказаў Амар.
- Сьцярыце нам памяць! - прапанаваў хлопчык.
- Мне шкада, - вымавіў Лупта, - У вас ёсьць восем з паловай гадзін. Правядзіце гэты час на сваё гледжаньне, - ударыў дзідай па зямлі, манітор схаваўся. Загадаў супляменьнікаў, - Адвядзіце іх да пухлага!
- Ён не пухлы! - крыкнуў хлопчык, - Сярод сваіх ён вельмі нават стройны! - але малога ўжо ніхто не слухаў.