Кава, пчолы і фіялетавы злачынец
Справа ў ліхтарах
Частка пра цуды
Як жа складана ў космасе злавіць спадарожку
Звычайна ўсе крамы на выхадзе
Хто такая гэтая Флуфія
Яшчэ адзін спадарожнік
Менавіта тут упаў касмалёт
Уласныя прыгоды малога
Аматар цукерак
Тэатр аднаго сьпяктакля
Вялікае расчараванне
Непакорлівая вышыня
Вось і давярай пасьля гэтага дрэвам
Іваніцька і Фраккуля
Першы кантакт
Дзень Дажджу
На развітанне
Быццам і не зьнікаў
Запрашэнне на працу
Дзень Дажджу
Касмалёт прызямліўся на пляцоўцы. Адзін Бог ведае, як Бунты зразумелі, што пляцоўка менавіта там, дзе яна была, бо яна, як і ўсё вакол было заліта вадой. Апусціўся трап.
- Табе лепш падкасаць калашыны, - там звонку дуждж даўно не сціхае.
Героі выйшлі. Хлопчык не чакаў, што вада будзе стаяць так высока. Яму было вышэй калень.
- Вялікі ж у вас дождж, - заўважыў Зьміцер.
- Вох, - уздыхнула Марыя, - ён тут заўсёды ідзе па святах.
Марынас адзіны, хто не замачыў свой абутак. Дзякуючы драўлянаму каркасу той быў вышэй ўзроўня вады. Першым ішоў Яўген, за ім Марыя з малым, потым Марынас, а за мі плылі дзьве жывёліны. Ісці было няшмат, але ноччу не вельмі бачна, што там пад нагамі ў вадзе, таму крочылі асцярожна.
- Тут сёння свята? - спытаў хлопчык.
- Тут кожны дзень свята, - адказаў Бунт.
- А гэта як? - зьдзівіўся малы.
- Вельмі проста, - пачаў тлумачыць Яўген, - Раней, да ўсіх турыстаў, мясцовыя навучыліся жыць з дажджом у гармоніі, і здзейснівалі святы не часцей аднаго раза на тыдзень. Каб нічога і не засохла, і не згніла - гармонія.
- А потым? - не дачакаўся Зьмітрок.
- А потым: утапяне, таліяне, заплаксі, мармыляне, пуш-пала... - і ўсе з сваімі культурамі, традыцыямі і святамі. Усё змяшалася і пераблыталася...
- Тады дождж і пачаўся? - зноў не вытрымаў хлопчык.
Мужчына толькі топнуў нагой ў ваду так, што пырскі трапілі нават на Марынаса. Не любіў Бунт, калі яго перапыняюць.
- Што там такое? - спытаў інспектар.
- Спатыкнуўся, - рэзка адказаў Мужчына.
- Так, дождж пачаўся, - працягнула ўжо Марыя, - Але ўрад вызначыў адзіны графік святаў і стварыў цэлы орган, які сачыў за яго выкананнем. Дэпартамент сьвятаў.
- А дамовіцца яны не маглі? - спытаў Марынас.
- Самастойна - не, вельмі ўсе ганарлівыя.
- І чаму не дапамагло?
- Чаму не дапамагло? - зьдзівілася жанчына, - Дапамагло! Дождж спыніўся! Але ўсе так абрадваліся гэтаму, што для іх гэта стала сьвятам. І ён пачаўся ізноў.
Пакуль яны ішлі, міма праплылі чатыры качкі і адна жывёліна, падобная на выдру. Другая засталася ля Марынаса, яна пачала кружыць вакол яго. Зьмітрука зьдзівіла, што жывёлы ніколечкі не баяцца людзей, а на хатніх яны не былі падобныя.
- Хто гэта? - спытаў хлопчык.
- Гэта небабёр, - адказаў Яўген.
- Калі не бабёр, тады хто? - перапытаў малы.
- Небабёр, - паўтарыла Марыя.
- Я не разумею, - заблытаўся Зьмітрок.
- А што тут незразумела? Ёсць бабры, а ёсьць небабры! - нецярпліва вымавіў Яўген.
Жонка штурхнула яго па назе і ветліва сказала хлопчыку:
- Не зьвяртай увагі, проста ён даўно не адказваў на дзічыя пытанні, вось і хвалюецца. Так?
- Так, - прабурчаў мужчына.
- А тут ёсьць бабры? - працягнуў Зьмітрок.
- Баброў тут няма, толькі небабры, - адказвала ўжо жанчына.
- Тады чаму не назваць іх неяк інакш?
- У цябе вельмі завышаныя чаканні наконт іншапланетных назваў, - Не вытрымаў ужо Марынас, але размаўляў ен, як заўсёлы, павольна, - Ты лічыш, што яны павінны быць нейкімі дзіўнымі і непадобнымі на вядомыя табе? Вось ты ўсіх жывёл на сваей планеце ведаеш?
- Ну, я ведаю...
- А расьліны ўсе ведаеш?
- Мы яшчэ іх не праходзілі...
- Дык вось як пройдзеш, упэўнішся, што і ў вас хапае дзіўных назваў, і не трэба іх шукаць у космасе.
- Напэўна так, - згадзіўся малы.
- Ты ведаеш, што робіць бабёр? - спытала Марыя.
- Грызе дрэвы і робіць плаціны на рэчцы, - адказаў Зьміцер.
- А як назваць жывёлу, якая плаціны разбірае, а дрэвы садзіць? Дакладна не бабром, - сама ж і адказала на сваё пытанне, - Яму іншай назвы і не патрэбна.
- Значыць гэта небабёр, а гэтыя качкі як называюцца?
- Навошта табе ведаць, як яны называюцца?.. Да адчапіся ты ад нагі! - пхнуў небабра Марынас, - Табе гэтыя веды нідзе і ніяк не спатрэбяцца. У вас ня водзяцца ні гэтыя качкі, ні небабры. Ну, ўжо калі хочыш больш бескарысных ведаў, можыш завучыць усе віды дажджу на гэтай планеце. Іх тут больш за паўтысячы.
- Сямсот дваццаць дзевяць, - паправіла Марыя, - Праўда, гаворка пра ўсе ападкі, а не толькі пра дождж. Насамрэч, усё залежыць ад сьвята, яго ахопу і колераў касьцюмаў...
Нарэшце героі дайшлі да хацёнкі, дзе спыніліся Бунты. Яна стаяла на высокіх бэтонных сваях, як і ўсе суседнія будынкі. Вуліца ішла ўніз і Зьмітрок апынуліся ўжо па пояс у вадзе. Да адной з свай былі прывязаныя дзьве лодкі: драўляная, напалову зьедзеная небабрамі, і гумавая, надуўная. Ніжнія прыступкі драўлянай лесвіцы былі абпрацаваныя нейкім сродка, і небабры іх не чапалі.
Падняліся ў хату. Марынас ледзь праціснуўся праз дзьверы, якія не былі разлічаны еа ягоную канструкцыю, якую добра папсавалі грызуны.
- Я ўвесь прамок, - паскардзіўся хлопчык
- Не хвалюйся, - супакоіла жанчына, якая адразу прынялася гатаваць стол, - Зараз уся вада сыйдзе.
- Пакуль яна сыйдзе, ён прастудзіцца! - Абурыўся Марынас.
- Праз дзьве - тры хвіліны будзеце сухімі, як гэтыя жанжыбарыкі! - запэўніла Марыя і паставіла талерку на стол. Яўген займаўся цяплом і адтуль дадаў:
- Не будзе вада з вамі ўвесь час, ёй на дождж трэба. Яе ж не бясконца шмат. Калі б гэта было так, узровень вады дайшоў бы да аблок.
Селі за стол. Складаней за ўсё было Марынасу. Не з-за каркаса, яго выкінулі, бо той так і не пралез праз дзьверы. Яўген упэўніў інспектара, што канструкцыю бязлітасна згрызлі небабры, і больш ад яе карысці не будзе. Ніводны стул у хаце не мог вытрымаць пэрлямубрабахтыйца. Усадзілі яго на канапу, а потым ужо паставілі стол і крэслы.
Стол быў небагаты. Пюрэ з бутонаў талійскіх руж з печанымі кудзёлкамі, і сушаныя жанжыбарыкі з гарбатай. Да іх звычайна падаюць піва, але яго Бунты не трымалі.
Марынас адзначыў высокую якасць страў і пацікавіўся:
- Колькі зараз арэндаваць такую ўтульную хатку?
- Мы спыніліся на дваццаці пяці грошах, - адказаў Яўген, - хаця гаспадар прасіў на два больш, - усьміхнуўся той.
- Добры варыянт каб асесці, - заўважыў інспектар, прымяраючы на сябе такую будучыню.
- Не для нас такі варыянт, - адзначыла Марыя, - Сюды нас прывялі абставіны. Ой, а што гэта ў цябе за кніжка? - раптам зьмяніла тэму.
- Гэта крамбалёнскія казкі, - хутка адказаў Зьмітрок.
- А дзе ты іх узяў?
- Амар купіў, як сувенір на памяць.
- Цікавыя?
- Вельмі цікавыя! - адзначыў хлопчык.
- Усе казкі аднолькавыя, - улез Яўген.
- Ці шмат вы ведаеце казак, якія сабралі вакол сябе натоўпы фанатыкаў? - далучыўся Марынас, спадзяючыся завесьці добрую гутарку.
-  Пачакай, а як ты іх разумееш? Ты ведаеш міжзорную мову? - працягнуў мужчына, які нават не заўважыў інспектара яго пытанне.
- Не-а, у мяне ёсьць жылудок, - адказаў Зьміцер і паказаў цуда-плод прысутным, - Побач з ім я разумею ўсе мовы і ўсе тэксты.
- Вось гэта сапраўды каштоўны сувенір, - адзначыў Бунт.
- Вы казалі, ў вас зьнік сын. Як ён зьнік? - вярнуўся да старой тэмы інспектар.
- Проста зьнік, - вымавіла Марыя, - Потым прыйшло дрэва. І вось мы тут.
- Відаць, вы шмат разоў расказвалі сваю гісторыю, што здолелі сьціснуць яе да трох сказаў, - заўважыў інспектсар, але Бунты не зразумелі гумару. Марыя перадала фотакартку хлопчыку:
- Бачыш? Вы копіі адзін аднаго!
- Толькі ў яго зяленыя вочы? - Пацікавіўся малы. Фота было чорна-белым.
- Так, - адказаў Яўген, як у мяне.
- Я бачыў яго ў сьне, - патлумачыў малы, - Ён зьявіўся ў люстрэрку ў скафандры. Паклікаў мяне і перадаў маю кніжку. А пасьля люстэрка лопнула.
Бунты адразу зацікавіліся снамі хлопчыка. Марыя дапытвала ўсе падрабязнасьці а Яўген пабег шукаць транспарт для Марынаса. Апошні, бачачы, што Зьміцер ахвотна дапамагае Бунтам, пачаў прагледжваць міжзорныя навіны і ціха даядаў жанжыбарыкаў.  Яго ўвагу йзноў захапіў малы, калі сярод навін убачыў артыкул пра салдата:
- Гэта яна!
- Хто яна? - падскочыла Марыя.
- Салдат! Ты казаў пра салдата, так?
- Так, - адказаў Зьмітрок.
- Гэта яна! - Інспектар пачаў раздувацца. Канапа не вытрымала, і яе ножкі склаліся з звонкім хрустам. Стол з рыпам падаўся ўперад. Жанчына з хлопчыкам падскочылі і адыйшлі да дзьвярэй.
- Пра каго ён кажа? - не разумела тая?
- Флуція? - спытаў Зьмітрок.
- Флу-у-уфія! - прагырчэў Марынас.
- А ён не лопне? - шэптам спытала жанчына.
- Не, зараз здуецца, пачакайце крышачку.
- Ці гэтага салдата ты сьніў? - інспектар паказаў планшэт з навінамі малому.
- Напэўна ён, я не памятаю... Вельмі падобны..
- Значыць гэта падказка мне. Гэта Флуфія! Я ведаю! Мне трэба туды!
Вярнуўся Яўген:
- Нажаль, фатэлі для пэрлямубрабахтыйцаў усе раскупілі, але я знайшоў чаравічкі Зьмітруку... Што тут здарылася?
Марынас яшчэ не здуўся. Ен паглядзеў на Бунта і паказаў яму планшэт:
- Я павінен адправіцца сюды!
- Мы цябе не павязем! - адмовіўся Яўген, - Гэта зусім у іншы бок.
- Дакіньце мяне да штрафной стаянкі нумар "пяць-ігруш і сьліва", а дальш я сам.
- У цябе ж быў карабель!
- Ен яшчэ на балансе МАА, я не магу ім карыстацца.
- Добра, - пасьля некалькі хвілін роздумаў, вырашыў Яўген.
- А я? - пакрыўдзіўся хлопчык, - Вы паабяцалі мяне завесьці дадому!
- Не хвалюцся, ужо сёння ты будзеш дома, - супакоіла малога жанчына, - Мы цябе не кінем.
© Uładzimir Mołčan,
книга «Лупта-лупта».
На развітанне
Коментарі