Быццам і не зьнікаў
Бунты адпусцілі хлопчыка дадому. Той апынуўся недалёка ад вёскі, ў лесе, каб не турбаваць мясцовых рознымі прамянямі з неба, і паплёўся дахаты. Па дарозе зьнішчыў апошніх жанжыбарыкаў.
Паказаўся двор. Не пакошаны. А ў некаторых месцах крапіва вышэй плоту. Зьміцер яго памятаў крышачку другім. Утульным. Пусты пчальнік, будка без Гільзы, толькі ланцуг ляжыць на зямлі. Неяк зусім ціха. Ну канешне, сярэдзіна дня - усе на працы ці ў школе. Зьмітруку заўсёды здавалася ўсе дзікім на вуліцы, калі той хварэў, бо нікога няма, а ты адзін швэндаешся без мэты, як той злодзей.
Падыйшоў да хаты. Раней не заўважаў, што вокны і дзьверы даўно не фарбаваныя. Тая фарба, што ёсьць, ужо ўся палупілася. Вісіць замок. Малы ведаў дзе ключы і палез за імі.
- Ну калі яны на месцы, значыць я сапраўды дома, - падумаў ён.
Знайшоў. Значыць гэта ягоны двор і ягоная хата. Усё добра.
Замок тугі, але бацька яго нядаўна змазваў. Крыху павалтузіўся, але адчыніў. Увайшоў у хату. Усё было на сваіх месцах, нават цукар, які той рассыпаў на стале, на ім і застаўся. Але чамусьці малому было нязвыкла.
Пасядзеў на канапе. Яшчэ раз азірнуў хату: цішыня, толькі чуваць як цікае гадзіннік на шафе. Хлопчык не ведаў, чым бы яму заняцца.
- Во, трэба перапісаць казкі, бо забудуся! - думаў ён, - Не, потым. Адразу бацькоў сустрэну. Бо што гэта: яны прыйдуць, а я сяджу і пішу, быццам і не сумаваў па іх? І дзе яны так доўга ходзяць? А калі яны мяне шукаюць? А калі яны мяне не знайшлі і пераехалі? Не, не маглі яны ўсё вось так кінуць і зьехаць, на працы напэўна...
Грымнула калітка, пачуліся знаёмыя галасы. У малога закалацілася сэрца. Той на пальчыках падбег да вакенца. Яны! Падбег да дзьвярэй. Увесь ажно калоціцца, хвалюецца. "Не" - падумаў ён і кінуўся за печ, потым вярнуўся на канапу. Сеў. Глядзіць на дзьверы.
Адкрылася. У пакой крочыў бацька, убачыў малога. Той усьмінуўся. Мужчына зрабіў яшчэ крок і крыкнуў:
- Зайдзі сюды!
Увайшла жанчына:
- Дзіма! - крыкнула яна і кінулася да хлопчыка. Бацька застаўся ў дзьвярах. Жанчына пачала аглядаць малога з усіх бакоў, нібы вышукаючы нешта нядобрае:
- Дзе ж ты быў, пацягайла?! Мы цябе ўжо з сабакамі шукалі, усе лясы абыйшлі, кожную канаву! Кожны люк праверылі! Начамі не спалі!
- Я заблукаў, - сказаў ціха хлопчык. Ягоныя вялікія чаканні ад сустрэчы чамусьці не адбыліся. Таму той больш нічога і не сказаў бацькам, якія былі падобныя на ягоных бацькоў, і нават гаварылі і рабілі ўсе як бацькі, а ле сумаваў ен па іншых людзях. Малы апусціў галаву і целабіў жылудок у руках.
- Больш нікуды адзін не выходзь, добра?
- Добра.
- Мы ледзь не звар'яцелі, сына, нам нават пачвары пачалі зьяўляцца роўныя. Скажы? - патрабавала пацвержання ў бацькі.
- Ага, - суха адказаў той.
- Гэта во, мазгі ўжо не працуюць, настолькі мы хваляваліся.
- Якія пачвары? - спытаў малы.
- Ты не паверыш, дрэва. Прыйшло і сказала, што ты ў космасе і што мы павінны ўсё кінуць і паляцець за табой!
- А вы?
Жанчына зьдзіўлена паглядзнла на малога:
- Што мы? Я галюцынацыю ад сапраўднасьці адрозьніць не магу? Дзе жы ты бачыў жывыя дрэвы?
- Дрэвы ўсе жывыя, - сказаў Зьмітрок, - у школе кажуць.
- Ага, і ходзяць па мясцовых лясах з прасвятляльнай місіяй! - дадала маці малога, - Я ведаю, што ёсьць, а чаго няма!
Мужчына стаяў у дзьвярах, каля новых чаравічак Зьмітрука, і цалкам не ўдзельнічаў у размове, толькі калі трэба было, казаў: "так", "ага" і "во-во". На чаравічкі ніхто не зьвяртаў увагі.
- Мне таксама сьніўся дзіўны сон, - расказаў Змітрок свой.
Жанчына ўсьміхнулася і сказала:
- Гэта ўсе з-за стомленасці і голаду. Пайшлі пакеты разбіраць! Там шмат розных ласункаў.
На вячэру хлопчык папіў толькі гарбаты з бутэрбродабі. Бацькоў зьдзівіла, што той не вельмі галодны. Хлопчык адказаў, што нядаўна еў. Што менавіта і дзе ён еў, бацькі так і не зразумелі.
Ноччу Зьміуер доўга не мог заснуць. Яго ложак здаваўся яму надта камфортным, падушка вельмі мякай, а коўдра вельмі лёгкай.
Малога турбавала шмат розных думак. Той вырашыў выйсьці на вуліцу. З улікам вопыту, Зьміцер апрануўся і абуўся, і толькі пасьля выйшаў на ганак.
Адтуль быў бачны ўвесь двор: і пчальнік, і будка, і лес, за якім знаходзіцца бліжэйшае аддзяленне галактычнай паліцыі. Хлопчык колькі хвілін вышукваў у небе лішнія агеньчыкі. Усё было на сваім месцы, акрамя Зьміцера. Той быў дома, але не адчуваў што гэты дом для яго. Думкамі малы быў з Гільзай, дзе і як яна там, з Марынасам, з Амарам і Бунтамі, ці знойдуць яны сваё дзіця.
Малы і сапраўды быў вешьмі выматаны падарожжам. Нарэшце, сон узяў сваё, і хлопчык уліўся праз яго ў звычайны лад жыцця. Паступова і двор, і пчальнік, і бацькі, і аблупленая фарба на вокнах сталі звычнымі для яго зроку. Але, як і абяцаў сабе, хлопец узяў сшытак і запісаў усе казкі, што паспеў завучыць у падарожжы. А пасьля схаваў сшытак і жылудок да лепшых часоў. І нікому не расказваў, чаму так лёгка яму даюцца замежныя мовы.
Паказаўся двор. Не пакошаны. А ў некаторых месцах крапіва вышэй плоту. Зьміцер яго памятаў крышачку другім. Утульным. Пусты пчальнік, будка без Гільзы, толькі ланцуг ляжыць на зямлі. Неяк зусім ціха. Ну канешне, сярэдзіна дня - усе на працы ці ў школе. Зьмітруку заўсёды здавалася ўсе дзікім на вуліцы, калі той хварэў, бо нікога няма, а ты адзін швэндаешся без мэты, як той злодзей.
Падыйшоў да хаты. Раней не заўважаў, што вокны і дзьверы даўно не фарбаваныя. Тая фарба, што ёсьць, ужо ўся палупілася. Вісіць замок. Малы ведаў дзе ключы і палез за імі.
- Ну калі яны на месцы, значыць я сапраўды дома, - падумаў ён.
Знайшоў. Значыць гэта ягоны двор і ягоная хата. Усё добра.
Замок тугі, але бацька яго нядаўна змазваў. Крыху павалтузіўся, але адчыніў. Увайшоў у хату. Усё было на сваіх месцах, нават цукар, які той рассыпаў на стале, на ім і застаўся. Але чамусьці малому было нязвыкла.
Пасядзеў на канапе. Яшчэ раз азірнуў хату: цішыня, толькі чуваць як цікае гадзіннік на шафе. Хлопчык не ведаў, чым бы яму заняцца.
- Во, трэба перапісаць казкі, бо забудуся! - думаў ён, - Не, потым. Адразу бацькоў сустрэну. Бо што гэта: яны прыйдуць, а я сяджу і пішу, быццам і не сумаваў па іх? І дзе яны так доўга ходзяць? А калі яны мяне шукаюць? А калі яны мяне не знайшлі і пераехалі? Не, не маглі яны ўсё вось так кінуць і зьехаць, на працы напэўна...
Грымнула калітка, пачуліся знаёмыя галасы. У малога закалацілася сэрца. Той на пальчыках падбег да вакенца. Яны! Падбег да дзьвярэй. Увесь ажно калоціцца, хвалюецца. "Не" - падумаў ён і кінуўся за печ, потым вярнуўся на канапу. Сеў. Глядзіць на дзьверы.
Адкрылася. У пакой крочыў бацька, убачыў малога. Той усьмінуўся. Мужчына зрабіў яшчэ крок і крыкнуў:
- Зайдзі сюды!
Увайшла жанчына:
- Дзіма! - крыкнула яна і кінулася да хлопчыка. Бацька застаўся ў дзьвярах. Жанчына пачала аглядаць малога з усіх бакоў, нібы вышукаючы нешта нядобрае:
- Дзе ж ты быў, пацягайла?! Мы цябе ўжо з сабакамі шукалі, усе лясы абыйшлі, кожную канаву! Кожны люк праверылі! Начамі не спалі!
- Я заблукаў, - сказаў ціха хлопчык. Ягоныя вялікія чаканні ад сустрэчы чамусьці не адбыліся. Таму той больш нічога і не сказаў бацькам, якія былі падобныя на ягоных бацькоў, і нават гаварылі і рабілі ўсе як бацькі, а ле сумаваў ен па іншых людзях. Малы апусціў галаву і целабіў жылудок у руках.
- Больш нікуды адзін не выходзь, добра?
- Добра.
- Мы ледзь не звар'яцелі, сына, нам нават пачвары пачалі зьяўляцца роўныя. Скажы? - патрабавала пацвержання ў бацькі.
- Ага, - суха адказаў той.
- Гэта во, мазгі ўжо не працуюць, настолькі мы хваляваліся.
- Якія пачвары? - спытаў малы.
- Ты не паверыш, дрэва. Прыйшло і сказала, што ты ў космасе і што мы павінны ўсё кінуць і паляцець за табой!
- А вы?
Жанчына зьдзіўлена паглядзнла на малога:
- Што мы? Я галюцынацыю ад сапраўднасьці адрозьніць не магу? Дзе жы ты бачыў жывыя дрэвы?
- Дрэвы ўсе жывыя, - сказаў Зьмітрок, - у школе кажуць.
- Ага, і ходзяць па мясцовых лясах з прасвятляльнай місіяй! - дадала маці малога, - Я ведаю, што ёсьць, а чаго няма!
Мужчына стаяў у дзьвярах, каля новых чаравічак Зьмітрука, і цалкам не ўдзельнічаў у размове, толькі калі трэба было, казаў: "так", "ага" і "во-во". На чаравічкі ніхто не зьвяртаў увагі.
- Мне таксама сьніўся дзіўны сон, - расказаў Змітрок свой.
Жанчына ўсьміхнулася і сказала:
- Гэта ўсе з-за стомленасці і голаду. Пайшлі пакеты разбіраць! Там шмат розных ласункаў.
На вячэру хлопчык папіў толькі гарбаты з бутэрбродабі. Бацькоў зьдзівіла, што той не вельмі галодны. Хлопчык адказаў, што нядаўна еў. Што менавіта і дзе ён еў, бацькі так і не зразумелі.
Ноччу Зьміуер доўга не мог заснуць. Яго ложак здаваўся яму надта камфортным, падушка вельмі мякай, а коўдра вельмі лёгкай.
Малога турбавала шмат розных думак. Той вырашыў выйсьці на вуліцу. З улікам вопыту, Зьміцер апрануўся і абуўся, і толькі пасьля выйшаў на ганак.
Адтуль быў бачны ўвесь двор: і пчальнік, і будка, і лес, за якім знаходзіцца бліжэйшае аддзяленне галактычнай паліцыі. Хлопчык колькі хвілін вышукваў у небе лішнія агеньчыкі. Усё было на сваім месцы, акрамя Зьміцера. Той быў дома, але не адчуваў што гэты дом для яго. Думкамі малы быў з Гільзай, дзе і як яна там, з Марынасам, з Амарам і Бунтамі, ці знойдуць яны сваё дзіця.
Малы і сапраўды быў вешьмі выматаны падарожжам. Нарэшце, сон узяў сваё, і хлопчык уліўся праз яго ў звычайны лад жыцця. Паступова і двор, і пчальнік, і бацькі, і аблупленая фарба на вокнах сталі звычнымі для яго зроку. Але, як і абяцаў сабе, хлопец узяў сшытак і запісаў усе казкі, што паспеў завучыць у падарожжы. А пасьля схаваў сшытак і жылудок да лепшых часоў. І нікому не расказваў, чаму так лёгка яму даюцца замежныя мовы.
Коментарі